Türkiye’de trafik kazaları sonucunda sıkça gündeme gelen konulardan biri araç değer kaybı tazminatıdır. Araç sahipleri, kazadan sonra araçlarını tamir ettirse bile ikinci el piyasasında değer kaybına uğramaktadır. Bu yazıda, araç değer kaybının ne olduğu, nasıl hesaplandığı ve hangi şartlarda talep edilebileceğini ayrıntılı olarak ele alıyoruz.
Araç Değer Kaybı Nedir?
Araç değer kaybı, trafik kazası sonucunda hasar gören aracın ikinci el piyasa değerinde meydana gelen düşüşü ifade eder. Araç tamir edilse bile “kazalı geçmiş” kaydı sebebiyle piyasa değeri düşer. İşte bu değer kaybı, kusursuz veya az kusurlu araç sahibinin zararını oluşturur ve karşı taraftan talep edilebilir.
Örneğin; 2022 model, kazasız bir aracın piyasa değeri 900.000 TL iken aynı araç kaza yapıp onarıldığında 850.000 TL’ye düşebilir. İşte bu 50.000 TL’lik fark araç değer kaybı olarak adlandırılır.
Araç Değer Kaybı Şartları
Her kaza değer kaybı hakkı doğurmaz. Yargıtay kararları ve Sigorta Tahkim Komisyonu uygulamaları doğrultusunda belli şartlar aranmaktadır:
- Araç, kazada kusurlu olmamalıdır. (Kusursuz veya daha az kusurlu taraf başvurabilir.)
- Araçta onarım gerektiren hasar oluşmalıdır. (Kaporta, boyalı parça, değişen parça vb.)
- Hasar, aracın değerini düşürücü nitelikte olmalıdır.
- Aracın yaşı ve kilometresi önemlidir. (Genellikle 10 yaşından küçük ve 160.000 km’nin altında olan araçlarda uygulanır.)
- Kazanın resmi tutanağı veya mahkeme/sigorta kayıtları olmalıdır.
Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?
Türkiye’de araç değer kaybı hesaplaması, Sigorta Tahkim Komisyonu ve Yargıtay içtihatları doğrultusunda belirli kriterlere göre yapılır:
- Aracın yaşı ve kilometresi
- 10 yaşından büyük ve 160.000 km’nin üzerindeki araçlarda genellikle düşük veya sıfır değer kaybı hesaplanır.
- Hasarın niteliği ve onarım şekli
- Boya, değişen parça, şasi hasarı gibi onarım türleri değer kaybını etkiler.
- Araç markası ve modeli
- Piyasa değeri yüksek araçlarda değer kaybı daha fazla hesaplanır.
- Kusur oranı
- Değer kaybı talep edebilmek için kusurun büyük çoğunluğu karşı tarafta olmalıdır.
Hesaplama yapılırken bu kriterlere göre bilirkişiler ve eksper raporları dikkate alınır.
Örnek:
Bir aracın kazadan önceki değeri 600.000 TL, kazadan sonraki değeri 570.000 TL ise;
Değer Kaybı = 30.000 TL
Bu tazminat, karşı tarafın zorunlu trafik sigortası üzerinden talep edilebilir.
Araç Değer Kaybı Başvurusu Nasıl Yapılır?
- Kaza Tespit Tutanağı veya polis/jandarma raporu hazırlanır.
- Kusur oranları belirlenir.
- Ekspertiz raporu ile araç değer kaybı hesaplanır.
- Karşı tarafın trafik sigortasına yazılı başvuru yapılır.
- Eğer sigorta şirketi ödeme yapmazsa, Sigorta Tahkim Komisyonu veya mahkemeye başvurulabilir.
Hangi Şartlarda Araç Değer Kaybı Talep Edilemez?
Her durumda araç değer kaybı ödenmez. İşte istisnalar:
- Tam kusurlu sürücüler → Eğer kaza tamamen sizin hatanızdan kaynaklanıyorsa değer kaybı talep edemezsiniz.
- 10 yaşını geçmiş veya 160.000 km’den fazla kullanılmış araçlar → Yargıtay uygulamalarına göre bu araçlarda değer kaybı ödenmez.
- Daha önce aynı bölgeden hasar görmüş araçlar → Aynı noktadan tekrar hasar alınmışsa ikinci kez değer kaybı ödenmez.
- Pert (tam hasarlı) araçlar → Değer kaybı değil, aracın rayiç bedeli üzerinden ödeme yapılır.
- Araçta estetik veya kullanım değerini etkilemeyen küçük hasarlar → Örneğin tampon çizikleri veya kozmetik hasarlar değer kaybına girmez.
Araç Değer Kaybı Nasıl Talep Edilir?
- Kazadan sonra karşı tarafın sigorta şirketine yazılı başvuru yapılır.
- Sigorta şirketi 15 gün içinde ödeme yapmak zorundadır.
- Ödeme yapılmazsa Sigorta Tahkim Komisyonu veya mahkeme yoluna başvurulabilir.
Araç Değer Kaybı Talebinde Dikkat Edilecek Noktalar
- Başvuru kazadan itibaren 2 yıl içinde yapılmalıdır.
- Aracın daha önce hasarlı olması tazminatı azaltabilir.
- Profesyonel destek almak sürecin hızlanmasını sağlar.
Sonuç
Araç değer kaybı, birçok araç sahibinin göz ardı ettiği ancak ciddi mali kayıplara yol açabilen bir konudur.
Eğer kazaya karıştıysanız ve kusursuzsanız, aracınızın değer kaybını karşı tarafın sigortasından talep etme hakkınız olduğunu unutmayın.
Unutmayın: Bu yazı genel bilgilendirme amacı taşımaktadır. Profesyonel destek almak için Hukuki Bilgi Al butonuna tıklayarak formu doldurunuz.